Lễ cũng căn là một trong những lễ cúng quan trọng cho trẻ, tuy nhiên chưa được biết đến và thực hiện rộng rãi. Vậy cúng căn là gì? Lễ vật trong mâm cúng căn cần những gì?
1. Quan niệm dân gian về 12 bà mụ
Tích xưa kể lại rằng, sau khi vũ trụ được kiến thiết xong, Ngọc Hoàng đã dùng những vật chất còn sót lại để sáng tạo ra vạn vật. Thế rồi ngài gạn lấy những gì tinh túy nhất để nặn ra một giống loài công phu, tinh khôn hơn cả, ấy là loài người. Sau việc nặn giống loài người, ngài giao cho 12 vị nữ thần khéo tay. Dân gian gọi 12 người ấy là 12 vị chúa tiên nương, hay nôm na là 12 bà mụ.
Theo quan niệm dân gian, 12 bà mụ phụ trách đắp nặn nên hình hài của một đứa trẻ, và dạy đứa trẻ biết khóc cười khi còn đỏ hỏn. 12 bà mụ chia nhau mỗi người kiêm một việc trong sinh nở giáo dưỡng, cụ thể như sau:
- Mụ bà Trần Tứ Nương đảm nhận việc sanh đẻ (chú sanh)
- Mụ bà Vạn Tứ Nương đảm nhận việc thai nghén (chú thai)
- Mụ bà Lâm Cửu Nương đảm nhận việc thụ thai (thủ thai)
- Mụ bà Lưu Thất Nương đảm nhận việc nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé (chú nam nữ)
- Mụ bà Lâm Nhất Nương đảm nhận việc chăm sóc bào thai (an thai)
- Mụ bà Lý Đại Nương đảm nhận việc chuyển dạ (chuyển sanh)
- Mụ bà Hứa Đại Nương đảm nhận việc khai hoa nở nhụy (hộ sản)
- Mụ bà Cao Tứ Nương đảm nhận việc ở cữ (dưỡng sanh)
- Mụ bà Tăng Ngũ Nương đảm nhận việc chăm sóc trẻ sơ sinh (bảo tống)
- Mụ bà Mã Ngũ Nương đảm nhận việc ẵm bồng con trẻ (tống tử)
- Mụ bà Trúc Ngũ Nương trông coi việc giữ trẻ (bảo tử)
- Mụ bà Nguyễn Tam Nương đảm nhận việc chứng kiến và giám sát việc sinh đẻ (giám sanh)
Trong quan niệm của người Việt Nam ta, 12 bà mụ là một trong những hình ảnh quan trọng trong việc đắp nặn hình hài và bảo vệ một đứa trẻ. Do lẽ đó mà việc thờ cúng các bà mụ là một lễ cúng quan trọng, đó là lễ cúng căn.
2. Cúng căn là gì?
Cúng căn, hay còn được gọi là cúng đốt, là lễ cúng quan trọng chỉ sau nghi lễ cúng mụ, nhằm bày tỏ lòng biết ơn của các bậc cha mẹ đến 12 bà mụ đã luôn hỗ trợ, bảo bọc và che chở cho đứa trẻ từ khi còn ở trong bụng mẹ đến khi ra đời. Đồng thời, đây là lễ cúng cầu bình an cho đứa bé, giúp tránh khỏi tai ương, để đứa bé được khỏe mạnh và sáng dạ trong suốt quá trình phát triển.
Khác với tục cúng mụ được cúng vào ngày đầy cữ, đầy tháng, đầy năm; lễ cúng căn được diễn ra 3 năm 1 lần: năm 3 tuổi, 6 tuổi, 9 tuổi và 12 tuổi của đứa trẻ. Lễ cúng năm 12 tuổi sẽ được coi là lễ cúng dứt căn hoàn toàn. Ngày nay, quan niệm tâm linh không còn mạnh như trước, nhưng tục cúng căn vẫn được thực hiện và được coi là một nét đẹp trong văn hóa, là dịp để cầu bình an, may mắn đến cho đứa con.
3. Lễ cúng căn có thực sự quan trọng không?
So với cúng mụ thì cúng căn ít được biết đến và cũng ít được chú trọng hơn. Một số gia đinh bỏ không cúng căn cho bé. Một số cha mẹ thì băn khoăn liệu không cúng căn cho con có sao không? Có thể nói rằng, lễ cúng căn cho các bé có tầm quan trọng không kém các lễ cúng mụ. Bởi lẽ, về bản chất, lễ cúng căn có mục đích và ý nghĩa tương tự với các lễ cúng khác, đó là dịp để các bậc cho mẹ tỏ lòng kính trọng đến 12 bà mụ và gia tiên tiền tộ đã đắp nặn và bảo hộ cho đứa bé. Đồng thời, lễ cúng này cũng được xem như một nghi thức cầu may, cầu bình an và may mắn cho đứa trẻ.
Nếu bạn là một người coi trọng các lễ cúng đầy cữ, cúng đầy tháng và đầy năm cho con thì bạn cũng nên thực hiện lễ cúng này.
4. Lễ cúng căn được tổ chức khi nào?
Theo tục lệ, lễ cúng căn cho trẻ được thực hiện vào lúc bé tròn 3 tuổi, rồi đến lúc tròn 6 tuổi, tiếp đến là bé được 9 tuổi và cuối cùng là khi bé đủ 12 tuổi.
Thông thường, các lễ cúng căn vào thời điểm 3 tuổi, 6 tuổi và 9 tuổi sẽ được tổ chức lớn như nhau. Riêng lễ cúng căn năm trẻ 12 tuổi phải được tổ chức linh đình hơn, bởi đây được coi là lễ cúng dứt căn cho trẻ, là lần tạ ơn cuối cùng của gia đình với 12 bà mụ.
5. Cách tính ngày cúng căn cho bé
Quan niệm về chọn ngày cúng căn của cha ông ta được tóm gọn lại trong câu nói: "Gái lùi hai, trai lên một." Theo đó, đối với bé gái, người ta thường chọn ngày cúng lùi xuống 2 ngày so với ngày sinh âm lịch của bé. Bởi theo quan niệm xưa, việc này thể hiện mong muốn con gái sẽ trở thành người ôn hòa, nhường nhịn trong mọi chuyện để giữu bình yên trong gia đạo, con gái luôn phải mềm deorm hiền dịu mới là điều tốt.
Còn đối với bé trai, theo quan niệm trên, cha mẹ nên chọn ngày cúng sớm hơn một ngày so với ngày sinh âm lịch của trẻ. Điều này thể hiện mong muốn con trai lớn lên cứng cáp, có trách nhiệm, luôn tiên phong dẫn đầu trong mọi việc và vững vàng để có thể làm trụ cột cho gia đình.
Tuy nhiên ngày nay, quan niệm cổ hủ trọng nam khinh nữ đã được loại bỏ. Nếu không muốn phân biệt con trai, con gái, cha mẹ có thể chọn ngày hợp tuổi, hợp mệnh của con hoặc của mình để tô chức cúng căn cho bé.
6. Mâm cúng căn cho bé cần những lễ vật gì?
Lễ cúng căn không đòi hỏi lễ vật cầu kì, phức tạp mà chủ yếu nhất là ở lòng thành của người làm lễ. Do đó, mâm cỗ chỉ cần những lễ vật truyền thống, ấm cúng và tươm tất.
Ngoài ra, lễ vật cúng cũng bị ảnh hưởng bởi văn hóa vùng miền, do đó sự chuẩn bị lễ vật giữa các vùng là khác nhau. Tuy nhiên, điều này không ảnh hưởng đến ý nghĩa của lễ cúng. Nếu vẫn chưa biết chuẩn bị gì, bạn có thể tham khảo mâm lễ cúng căn truyền thống cùng những lễ vật cơ bản sau đây. Cần chuẩn bị hai mâm cúng chính, trong đó 1 mâm cúng 12 bà mụ và 1 mâm cúng bà chúa thai sanh:
Mâm cúng 12 bà mụ gồm có:
- Xôi gấc hoặc xôi đậu (chia thành 12 phần bằng nhau)
- Chè (có thể làm chè trôi nước, chè hoa cau hoặc chè đậu xanh, chia thành 12 phần bằng nhau. Nên tránh cúng chè đậu đen)
- 12 đĩa trầu têm cánh phượng
- Bánh kẹo
- 1 mâm ngũ quả
- 1 bình hoa tươi
- 12 bộ hài và giấy tiền vàng bạc
- Gạo, muối, trà, nước, nhang, đèn,...
Mâm cúng bà chúa thai sanh gồm có:
- 1 con gà luộc nguyên con, xếp cánh phượng
- 1 heo sữa quay
- 1 đĩa xôi và 1 tô chè lớn (tránh làm xôi, chè bằng đỗ đen)
- 1 mâm ngũ quả
- 1 bình hoa tươi
- 3 đĩa trầu cau têm cánh phượng
- Giấy tiền vàng bạc
- Trà, rượu, nước, nhang, đèn,...
- Gạo và muối
Lưu ý khi chọn hoa tươi, nên chọn cành có cả nụ và hoa để trông hài hòa, đẹp mắt. Nên chọn các loài hoa có màu tươi tắn, rạng rỡ và mang ý nghĩa tốt đẹp như hoa cát tường, hoa đồng tiền, hoa cúc vàng,... Đặc biệt cần tránh chọn những loài hoa có màu trắng hoặc màu sẫm tối.
Đối với mâm ngũ quả, nên chọn các loại quả ngọt, mang ý nghĩa may mắn và cầu bình an như dừa, xoài, đu đủ, thanh long, chuối, táo,... Tránh chọn những loại quả có vị đắng chát, mang ý nghĩa không hay. Đặc biệt, cần tránh chọn các loại quả có mùi quá nồng, gây ô uế bàn cúng. Mâm ngũ quả nên được sắp xếp theo quy luật tương sinh của ngũ hành để trông đẹp mắt, hài hòa và có ý nghĩa.
Trên đây, Luật Minh Khuê vừa chia sẻ đến quý bạn đọc bài viết Cúng căn là gì? Những lễ vật trong mâm cúng căn cho bé 3, 6, 9, 12 tuổi chuẩn nhất. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích.
Trải nghiệm dịch vụ trọn gói tại Mâm Cúng Việt với nhiều tiện ích như:
- Mâm cúng đầy đủ lễ vật, chỉnh chu nhiều sự lựa chọn
- Đa dạng kênh tư vấn Zalo, Fanpage, Hotline....
- Quà tặng đặc biệt theo đơn hàng.
- Đặt hàng nhanh chóng, tiết kiệm.
- Giao hàng tận nơi, bày mâm đẹp.
- Cùng nhiều chính sách gia tăng lợi ích cho khách hàng.
Rất nhiều khách hàng đã đặt và để lại những phản hồi tích cực. Còn chần chờ gì mà không liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để trải nghiệm dịch vụ trọn gói!
www.mamcungviet.com
Tổng đài: 0979 870 470
Hotline/Zalo: 0903875877
Email: mamcungviet@gmail.com