Trong nghệ thuật sân khấu, cúng giỗ Tổ nghiệp là một nghi lễ truyền thống được tổ chức để tưởng nhớ và tri ân các danh tác, những bậc tiền bối đã góp phần làm nên tên tuổi và sự phát triển của ngành nghệ thuật sân khấu. Bài văn khấn cúng trong nghi lễ này thường được xem như một lời cầu nguyện, lời kính trọng và tri ân đối với ông Tổ nghiệp, người đã có công lớn trong việc nuôi dưỡng và phát triển nghệ thuật sân khấu.
1. Cúng giỗ tổ nghề sân khấu ngày mấy?
Cúng Tổ nghề sân khấu được tổ chức vào ngày 12 tháng 8 âm lịch hàng năm, theo quyết định số 13/QĐ-TTg được Thủ tướng Chính phủ ký và ban hành vào năm 2011. Ngày này được xem là Ngày Sân khấu Việt Nam, và từ đó đến nay, người dân cả nước, đặc biệt là ở TP.HCM, thường tổ chức lễ cúng Tổ nghề sân khấu một cách hoành tráng và sôi động.
Qua thời gian, cách thức tổ chức lễ cúng này đã có nhiều thay đổi để phù hợp với thời đại và nhu cầu của người tham gia, nhưng vẫn giữ được sự thiêng liêng và tinh thần truyền thống của nghệ thuật sân khấu. Buổi lễ không chỉ là dịp để tôn vinh ông Tổ nghề và những công lao của các nghệ sĩ sân khấu, mà còn là cơ hội để cộng đồng nghệ sĩ gặp gỡ, giao lưu và cùng nhau kỷ niệm và ghi nhận những thành tựu trong nghề.
2. Tổ nghề sân khấu là ai?
Tổ nghề sân khấu là những người có công lớn trong việc sáng lập và phát triển nghệ thuật sân khấu. Họ được tôn trọng và suy tôn vì đã có công tạo ra nghề, truyền lại kiến thức và kỹ năng cho các thế hệ sau. Trong lĩnh vực sân khấu, có nhiều tổ nghề được tôn vinh, và mỗi nhánh nhỏ trong ngành này lại có những tổ nghề riêng.
Một số vị tổ nghề quan trọng trong lĩnh vực sân khấu bao gồm:
- Tiên Sư: Là người khai sáng ra nghệ thuật sân khấu, đặt nền móng cho ngành nghề.
- Tổ Sư: Là người nối tiếp và lưu truyền nghề cho thế hệ sau, giữ vững và phát triển truyền thống nghệ thuật.
- Thánh Sư: Là người xuất sắc trong việc soạn tuồng, đóng góp lớn vào sự phát triển của ngành sân khấu.
Trong từng nhánh nhỏ của sân khấu, cũng có các tổ nghề riêng, như tổ nghề hát chèo, tổ nghề hát xẩm, tổ nghề tuồng, tổ nghề cải lương, và tổ nghề kịch nói.
Mỗi vị tổ nghề đều có công lao riêng trong việc gìn giữ và phát triển nghệ thuật sân khấu. Cúng tổ nghề là cách để người trong ngành thể hiện lòng biết ơn và tôn trọng đối với công lao của các tổ tiên, cũng như cầu mong được sự phù hộ và may mắn trong công việc nghệ thuật.
3. Văn khấn, bài cúng tổ nghề sân khấu theo phong tục người Việt
Dưới đây là chi tiết về nội dung bài cúng giỗ Tổ nghề sân khấu mà các bạn, đặc biệt là người làm nghệ sĩ nên biết:
“Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ thần quân.
Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quan trong xứ này.
Tín chủ con là …………………………………………………………………….
Ngụ tại…………………………………………………………………………………
Hôm nay là ngày… tháng….. năm……….. tín chủ con thành tâm sắm lễ, hương hoa trà quả, đốt nén tâm hương dâng lên trước án, thành tâm kính mời: Đức Hoàng thiên hậu Thổ Chư vị Tôn Thần, ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ Địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng Chư vị Tôn thần.
Con kính mời ngài Thánh sư nghề sân khấu
Cúi xin Chư vị Tôn thần Thánh sư nghề sân khấu thương xót tín chủ, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù Trì tín chủ chúng con toàn gia an lạc, công việc hanh thông. Người vượng, lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!”
4. Mâm cúng, lễ vật cúng giỗ Tổ nghề sân khấu
Lễ cúng giỗ Tổ nghề sân khấu là một nghi lễ trọng đại trong nghề nghiệp của các nghệ sĩ sân khấu. Để chuẩn bị cho lễ cúng này một cách chu đáo và trang trọng, việc chuẩn bị lễ vật là một phần quan trọng và cần thiết. Dưới đây là một số điều cần chuẩn bị khi tổ chức lễ cúng giỗ Tổ nghề sân khấu:
- Ván xôi con gà
- Đĩa trái cây to, bình hoa đẹp
- Mâm cúng giỗ Tổ nghề sân khấu
- Mâm cỗ mặn
- Các lễ vật khác như
- 5 bát cháo trắng hoặc 5 đĩa bánh chay, 5 đĩa xôi và 5 bát chè.
- Đĩa muối gạo.
- Nến.
- Trầu cau.
- Nhang đèn, vàng mã.
- Ngoài cúng gà, xôi còn có thể cúng heo quay.
5. Cách cúng tổ nghề sân khấu
Cách cúng giỗ tổ nghề sân khấu của các nghệ sĩ Việt thường được tổ chức một cách trang trọng và tôn nghiêm, nhằm tưởng nhớ và tôn vinh công lao của tổ tiên, cũng như để cầu mong sự phù hộ và thành công trong sự nghiệp nghệ thuật. Dưới đây là các hoạt động chính thường được tổ chức trong ngày giỗ tổ nghề sân khấu:
- Lễ dâng hương: Đây là hoạt động truyền thống và thiêng liêng nhất trong lễ cúng giỗ tổ nghề. Các nghệ sĩ sẽ dâng hương, thắp nhang và cúng lễ tại bàn thờ tổ nghề, thể hiện lòng tôn kính và biết ơn đối với tổ tiên.
- Dâng hoa Tổ nghề: Các nghệ sĩ thường mang theo những bó hoa tươi đẹp để dâng lên bàn thờ tổ nghề, biểu thị sự tôn trọng và tri ân đến công lao của các tổ tiên đã góp phần vào sự phát triển của ngành nghệ thuật sân khấu.
- Lễ tri ân: Trong phần này, các nghệ sĩ thường tưởng nhớ và tri ân những nghệ sĩ cao tuổi, những người đã có những đóng góp xuất sắc cho nghệ thuật sân khấu. Đồng thời, họ cũng nhớ đến những nghệ sĩ đã qua đời và ghi nhận công lao của họ.
- Tiết mục văn hóa nghệ thuật: Cuối cùng, các nghệ sĩ thường tổ chức các tiết mục văn hóa nghệ thuật đặc sắc để tưởng nhớ và tôn vinh tổ nghiệp. Những tiết mục này có thể là các tiết mục biểu diễn, các trình diễn nghệ thuật, hoặc các buổi biểu diễn sân khấu tưởng nhớ.
Tất cả những hoạt động này không chỉ là cách để các nghệ sĩ tưởng nhớ và tôn vinh tổ nghiệp mà còn là dịp để cộng đồng nghệ sĩ hiểu rõ hơn về ý nghĩa và truyền thống của ngày giỗ tổ nghề sân khấu.
☎️ Liên hệ ngay:
Tổng đài: 0979 870 470
Hotline/Zalo: 0903875877
🌐 Website: www.mamcungviet.com
📩 Inbox để nhận tư vấn miễn phí!